Lachowice

LACHOWICE

Miejscowość usytuowana nad potokiem Lachówka, Otoczona zewsząd górami, u północnych podnóży Solniska (849 m n.p.m.). na wysokości ok. 450 m.Przez Lachowice przebiegają ważne drogi komunikacyjne m.in. linia kolejowa Sucha Beskidzka - Żywiec, oraz droga krajowa łącząca Bielsko-Białą i Kraków z przejściem granicznym w Korbielowie. 

W II poł. XVI w. Przeprowadzano na tym terenie intensywną akcję osadniczą. Efektem tego było powstanie przysiółków pasterskich, które po połączeniu się w 1696 stworzyły wołoską wieś Lachowice. Pod koniec wieku XIX wieś liczyła 1929 osób, posiadała już filialną szkołę ludową a od 1841, własną parafię. 

Miejscowość ta słynie z wyrabiania rękodzieł i drewnianych zabawek, takich jak: koniki, bryczki, czy obracające się karuzelki. 

Dumą współczesnych mieszkańców Lachowic jest drewniany kościół parafialny z 1792r. - jeden z cenniejszych zabytków architektury sakralnej w Polsce, pretendent do listy UNESCO, zabytek na szlaku architektury drewnianej, laureat konkursu "Zabytek Zadbany", z piękną polichromią. Wokół kościoła znajdziemy kompleks drzew będących pomnikami przyrody a także zabytkową dzwonnicę. 

Do wartych zobaczenia zabytków należy kaplica Chrystusa Upadającego pod krzyżem na Kapałowym Potoku, oraz kilka zabytkowych domów pochodzących z końca XIX i początków XX wieku. Przez wioskę przepływa rzeka Lachówka, która łącząc się ze Stryszawką stanowi dopływ Skawy. 


Skąd się wzięła nazwa Lachowice?
Można spotkać się z lakonicznymi wyjaśnieniami tej nazwy, wywodzonej bądź to od nazwiska Lach, bądź też od rolniczej ludności polskiej, która miała napłynąć na ten teren w II połowie XVII wieku. Lachami wówczas nazywano Polaków i to nie tylko za naszą wschodnią granicą, ale również i w górach. Mityczny Lech (pamiętamy legendę o trzech braciach Lechu, Rusie i Czechu) miał dać początek Lechitom, czy też Lachom - w każdym bądź razie Polakom. W 1670 roku po raz pierwszy pojawia się nazwa Lachowice. Czy faktycznie zawdzięczamy ją rolnikom z północy - Lachom? 

Cofnijmy się w czasie niecały wiek wcześniej. Tereny te, podobnie jak cały obszar podbabiogórski, zamieszkiwane były przez pasterzy wołoskich. Kiedy dokładnie napłynęli oni na teren obecnych Lachowic, tego nie można stwierdzić ze 100% pewnością, należy jednak przypuszczać, że pierwsza fala osadnicza miała miejsce w XV i XVI wieku. Nim pojawiła się nazwa jednej osady - Lachowice, na tym terenie znajdowały się mniejsze osady: Mączne, Kobylanka i Lubnica. To one pod koniec XVII wieku weszły w skład Lachowic. Mączne było osadą rolniczą. Ludność uprawiała zboże, a z ziarna wyrabiała mąkę. A pozostałe dwie osady? Kobylanka - ta nazwa pojawia się po raz pierwszy w 1598 roku - była osadą, której mieszkańcy trudnili się hodowlą koni. Było to po hodowli owiec i świń popularne zajęcie wśród Wołochów. Osada ta obejmowała w przybliżeniu obszar dzisiejszych górnych Lachowic. Nazwa Lubnica pojawia się niewiele później, bo w 1608 roku. Ta osada zajmowała teren obecnych dolnych Lachowic i centrum. Co oznacza słowo "lubnica"? Nie wiadomo. Wiadomo jednak, że jest ono pochodzenia wołoskiego. Szukając miejscowości o tej nazwie, nie odnalazłem jej odpowiednika w Polsce, ale za to miejscowości o nazwie Lubnica znajdują się w Macedonii, Serbii i Czarnogórze oraz Bośni i Hercegowinie. Natomiast miasto Lubnice znaleźć można w Czechach. Świadczy to o tym, że nazwa ta wraz z pasterzami przywędrowała z Bałkan na polską stronę Karpat. 

Czy jest możliwe by kilkadziesiąt lat później na ten teren napłynęła tak wielka fala ludności polskiej by nazwę z wołoskiej zmieniono na polską? Wydaje się, że nie. W wieku XVII, fakt napływa ludność polska, ale zza południowej granicy nadal nieustannie docierają tu grupy pasterzy z terenów węgierskiego wówczas Spiszu i Orawy. Być może to oni przynieśli ze sobą nazwę Lachowice. Skąd to przypuszczenie? Wiele miejscowości po polskiej stronie Karpat ma nazwy identyczne, bądź zbliżone do nazw miejscowości ze strony słowackiej. Na słowackiej Orawie znajdziemy miejscowość Lachovice! Czy mogli założyć ją Polacy? Absolutnie nie! Podobnie jak Lachowice położone nad Dniestrem na Ziemi Halickiej w Ukrainie. Wieś ta, jak wiele innych miejscowości w tych stronach była założona przez Wołochów wędrujących z południa po łuku Karpat. Warto zwrócić uwagę na fakt, że nigdzie w Polsce nie znajdziemy drugich Lachowic. 

Czy zatem nazwę Lachowice zawdzięczamy Wołochom? Wiele na to wskazuje, iż Wołosi, którzy zasiedlili ten teren przynieśli ze sobą nie tylko charakterystyczny dla gór model gospodarki, własną gwarę, zwyczaje, ale i nazwy własne, którymi nazwali swą osadę - Lubnica i Lachowice.