Stryszawa z zabawek słynie
Powoli zbliża się weekend, w którym po raz 27 weźmiemy udział w Święcie Zabawki Ludowej, które w tym roku jest Wizytówką Małopolski! Już od ponad ćwierć wieku aktywnie promujemy tę unikalną tradycję, która ma szansę wpisu na Światową Listę UNESCO. Ale czy wiemy dlaczego w Stryszawie i okolicach ludzie tworzyli zabawki? Pokrótce wam w tym artykule przypomnimy.
Stryszawa i okolice należą do żywiecko-suskiego ośrodka zabawkarstwa ludowego. Oprócz niego istniały jeszcze takie ośrodki jak: myślenicki, kielecki, rzeszowski, lubelski, podlaski i krakowski, jednak nasz ośrodek żywiecki jest jednym z najstarszych, najbardziej znanych i uznanych. Do tego ośrodka należą wsie położone między Żywcem a Suchą Beskidzką: Przyborów, Koszarawa, Pewel Wielka, Lachowice, Kuków, Kurów, Kocoń, Stryszawa.
Drewniane zabawki zaczęto wytwarzać tutaj w I poł. XIX wieku. Chociaż były produktem ubocznym przy wyrobie różnych przedmiotów z drewna, ich sprzedaż przynosiła dodatkowy dochód. Po pewnym czasie zabawkarstwo stało się samodzielną działalnością rzemieślniczą.
Co jest ważne – poszczególni członkowie rodziny zajmowali się różnymi etapami tworzenia zabawki (struganie, malowanie, ryzowanie, etc.). Dzięki temu, że przy wyrobie zaangażowana była cała rodzina, tradycje zabawkarskie przekazywane były z pokolenia na pokolenie i przetrwały do dzisiejszych czasów.
Najstarsze wzory zabawek znane jeszcze przed pierwszą wojną światową to bryczki z konikami zwane „karetkami”, kołyski zwane „kolybkami”, grzechotki zwane „scyrkowkami” oraz taczki. Od początku XX wieku popularne stały się także ptaszki wykonywane w Stryszawie. Poszerzenie asortymentu datuje się na okres międzywojenny XX wieku. Wtedy pojawiły się między innymi koniki na podstawce, koniki z wozami drabiniastymi oraz ruchome „klepoki” czyli ptaszki klepiące skrzydełkami i karuzelki.
Prawdopodobnie pierwsze tworzone zabawki nie były malowane, miały kolor drewna, z którego zostały stworzone. W miarę upływu lat, większej liczby wytwórców i co za tym idzie konkurencji, rodziny zabawkarskie zaczęły swoje wyroby ozdabiać.
W początkowym okresie działalności sprzedażą zajmowali się sami wytwórcy, zbywając swoje wyroby na okolicznych targach i jarmarkach. W miarę upływu czasu handel zabawkami przejęli pośrednicy, dzięki czemu tutejsze zabawki docierały w różne zakątki Polski.
Po II wojnie światowej zabawkarstwo zostało objęte mecenatem państwa, a rozprowadzaniem kolorowych ptaszków, koników, bryczek oraz innych zabawek zajęła się między innymi „Cepelia”.
Tworzenie zabawek w naszej okolicy jest żywe, a m.in. jej promowaniu służy Święto Zabawki Ludowej. Cieszymy się, że tegoroczna impreza – zatem i nasza tradycja - stała się dla naszego województwa „Wizytówką Małopolski”. Szczegóły imprezy już niedługo na plakatach!
PARTNER GŁÓWNY PRZEDSIĘWZIĘCIA:
Zapraszamy na strony internetowe i socialmedia Małopolski !
malopolska.pl
https://www.malopolska.pl/marka-malopolska/wizytow...
facebook.com/lubiemalopolske
